قطعنامه نشريات دانشجويي قومي ششمين جشنواره نشريات دانشجويي

قطعنامه پاياني نشريات دانشجويي قومي شركت كننده در ششمين جشنواره نشريات دانشجويي سراسر كشور - مشهد

جمعه 4 مارس 2005 –22 محرم1426(14 اسفند 1383)

نشريات دانشجويي به عنوان يكي از تريبونهاي قشر دانشجو براي بيان افكار و انديشه ها نقش بارز و برجسته‌اي داشته و رهبري جريان فكري و علمي جامعه را نيز بر عهده دارند.

توجه خاص به مسائل فرهنگي از دغدغه‌هاي اصلي اين قشر محسوب مي شود از جمله مسائل مورد بحث نشريات دانشجويي در مناطق قومي توجه خاص به مسائل فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و… مي‌باشد. اين مناطق بخاطر سياست 80 ساله اخير، مورد بي توجهي قرار گرفته‌اند قشر دانشجو بنا بر وظيفه روشنگري خويش ملزم به بيان واقعيات در تمام زمينه هاي مختلف مي باشد.

ما شركت كنندگان در ششمين جشنواره سراسري نشريات دانشجوئي كشور خواسته هاي خود را با توجه به اعلاميه جهاني حقوق بشر، ميثاق حقوق مدني‏‏‎، سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي مصوبه سازمان ملل متحد، با در نظر گرفتن ميثاق حقوق ملي، نژادي، زباني و ديني بشر، مصوبه شماره135/48 (به تاريخ 18 دسامبر 1992) سازمان ملل متحد، با عنايت به اينكه بيش از 70% جمعيت كشور داراي فرهنگ و زبان غير فارس مي باشند،از مسئولان كشور براي حفظ وحدت ملل ايراني با توجه به تهديدهاي خارجي بر عليه كشور خواستار اجراي موارد زير مي باشيم.

1- به رسميت شناختن تمامي فرهنگ‌ها و زبانهاي موجود
2- ايجاد بستر مناسب براي شكوفايي فرهنگ و زبانها
3- رفع محروميت و تبعيضها در تمام ابعاد از اقوام
4- اجراي اصول معطل مانده قانون اساسي (اصول 15،19، 48)
5- توجه ويژه به مسائل اقتصادي اين مناطق
6- پايان دادن به تحقير اقوام توسط صدا وسيما و مطبوعات
7- تلاش در جهت شناساندن تنوع فرهنگي و زباني ايران در سطح جهان
8- برگرداندن اسامي شهرها و اماكن به نامهاي تاريخي خود و آزادي انتخاب اسم براي كودكان
9- پشتيباني مالي براي ترويج فرهنگ و زبان تمام فرهنگها و قوميتهاي موجود در ايران
10-مبارزه با ديدگاه شوونيستي بازمانده از رژيم سابق كه سعي در اندماج ملتها در يك زبان وفرهنگ واحد دارند.
11-اكنون كه در جشنواره ششم امكان ابراز نظر (تريبون آزاد ) قوميتها در مورد مسائل جاري از نشريات دانشجوئي قوميتها گرفته شده لذا ضمن اعتراض به اين برخورد خواهان ايجاد آزادي براي ابراز نظراتمان هستيم.

---

مراجعت شخصيتهاى آذربايجاني خارج از كشور به يونسكو و سازمان حقوق بشر

Aserbaidschanischer Kulturverein e.V.
Azərbaycan Kültür Ocağı

Pallasstraße 13
10781 Berlin
GERMANY

Tel.: 0049-30-30104709
Email: azer_ocaq@hotmail.com

Bankverbindung: Postbank
Konto: 496 269-102
BLZ: 100 100 10
Eingetragen: 1988
Sitz des Vereines: Berlin
Amtsgericht Charlottenburg
Registernummer: VR 9915 Nz

Xaricdə yaşayan Azərbaycan şəxsiyyətlərinin UNESCO-ya məktubu.

Dünya Anadilinin qeyd edilməsi istiqamətində İran Azərbazcanlıları UNESCO-nun hədəflərinə inam və etiqadla, dünya sülhünə arxalanaraq , bu günün qeyd edilməsi ümidilə qədəm götürüb, müxtəlif dillərin və mədəniyyətlərin genişlənməsi və çiçəklənməsi, elece də toleransın insanlar arasında yayılması hedəfiylə bir proqram planlaşdırılmışdır.

İranın müxtəlif yerlərindən 18 məruzəçi bu münasibətilə Təbriz şəhərinə də’vət edilmişdilər. Təəsüflə ölkənin məsul dairələri tərəfindən buna rəsmi icazə verilməsinə baxmayaraq, proqramın başlanmasından bir az öncə ona qarşısı alınmışdır. onlar bu işlə bir daha öz siyasətlərinin davamı olaraq başqa dillərin məhv olmasına bir daha can atdilar.

BMT-nin 1998-də verdiyi statistikaya görə biz 23 milyon Ayəebaycanlılar İran əhalisinin 37 faizini, 22 milyon Farslar isə 35 faizini və bununla yanaşı 70 dil və ləhcə ilə ölkə əhalisini təşkil edirik.

Təəsüflə 1925-ci ildən indiyədək bu rəngarəng mədəniyyətdə fars dilindən başqa diğər dillər və ləhcələr panfarsizmin qurbanı olublar. 1979-cu ilin inqilabı da bu siyasətin yolunu dəyişmədi və İran ölkəsi dillər, ləhcələr və mədəniyyətlərin ölüm mərkəzi qaldı. 1953-cü ilin mart ayında nəşr olunmuş rəsmi dövlət dərgisi olan “Fərhəng-e İran”-nın birinci nömrəsinə əsasən İranda 200 dil və ləhcə olmuşdur. Bu 50 ilin ərzində bu dil və ləhcədən 130-u məhv olmuş və ya məhv olmaqdadır.

Biz xaricdə yaşayan Azərbaycanlılar Azərbaycan Kültür Ocağı vasitəsilə UNESCO prezidentinə və insan haqlarını qoruyan cəmiyyətlərə çatdıraraq öz etirazımızı bildiririk.

Dok. M. Ə Fərzanə (Göteburg – İsveç)
Dok. Siddiqə Ədaləti (Hamburg- Almaniya)
Dok. Rza Bərahəni (Totronto – Kanada)
Dok. Zia Sədrolaşrafi (Toronto- Kanada)

مراجعت شخصيتهاى آذربايجاني خارج از كشور به يونسكو و سازمان حقوق بشر:

در راستای بزرگداشت روز جهانی زبان مادری ,آذربایجانیهای ایران با ایمان و اعتقاد به هدفهای یونسکو درراه رسیدن به صلح جهانی و با امید به اینکه گرامیداشت این روز، قدم مؤثری خواهد بود برای ترویج و تشویق تنوع زبان و فرهنگ و توسعه تولرانس (Tolerans) بین انسانها اقدام به برگزاری برنامه ای به این مناسبت کردند.

18 نفر سخنران از نقاط مختلف ایران به شهر تبریز مرکز آذربایجان ایران دعوت شده بودند که متأسفانه مقامات کشور با وجود آنکه از رسمیت و اجازه آن اطلاع داشتند مانع برگزاری آن شده و بار دیگر قدم مؤثری در ادامه سیاست مرگ زبانها برداشتند.

ما 23 میلیون نفر آذربایجانیان ایرانی که بنا به آمار سازمان ملل (در سال 1998) 37% جمعیت کشور را در مقابل 22 میلیون فارس 35% جمعیت کشور، و در کنار 70 زبان و لهجه تشکیل می دهیم. متأسفانه از سال 1925 تاکنون در این گلستان فرهنگی جز زبان فارسی، همه زبانها و لهجه ها ممنوع شده و قربانی پان فارسیسم گشته است. انقلاب 1979 نیز در این خط سیاسی تغییری نداد و همچنان ایران مرکزمرگ زبانها و لهجه ها و فرهنگها باقی ماند. بنا به نشریه رسمی ؛ فرهنگ ایران؛ شماره 1 ( مارس 1953) از 200 زبان و لهجه در ایران، به فاصله پنجاه سال 130 زبان و لهجه نابود و یا در شرف نابودی قرار گرفته اند.

ما آذربایجانیهای مقیم خارج، از طریق کانون فرهنگی آذربایجان در برلین؛ اعتراض خودرا به اطلاع مقامات عالیرتبه و رئیس محترم ؛ یونسکو و حقوق بشر؛ میرسانیم.

دکترم. ع . فرزانه
دکتر صدیقه عدالتی
دکتر رضا براهنی
دکتر ضیاء صدرالاشرافی

Appeal to : UNESCO and Human Rights Organization

On behalf of Iranian Azerbaijanis who respect the 21 st. of February as the annual International Mother Language Day , and as the believers of UNESCO’s intention to achieve global peace through solving cultural differences Azerbaijanis had decided to celebrate this day in the city of Tabirz ( the central city of Iranian Azerbaijan ) in order to help a better understanding , integration and co-operation amongst the ethnic Iranian .

They had obtained proper permit from the special organization within the government of Islamic Republic of Iran for this occasion and had invited 18 linguists and related speakers to participate in this celebration .

In spite of necessary information which were presented to the authorities in TABIRZ, assembling permit was denied by police force some hours before the beginning of the ceremony and the participants were obliged to leave the area without any clarification .

Referring to the latest statistics of UNESCO which clearly specifies that “ half of the world’s 6000 to 7000 languages are in danger of extinction “ we the 23,000,000 Azerbaijanis of Iran ( UN statistics 1998 ) composing % 37 of Iranian population against 22,000,000 Farsi speaking population of the country (% 35 as the same statistics ) are facing the danger of extinction of our mother language due to the lack of educating our children in our own language.

Although we , Azerbaijanis along with speakers of other languages and dialects are the actual nation of Iran , unfortunately since 1925 our language rights have officially been taken over by Farsi language and we have lost the rights of any development and protection over our own Mother language by forbidding them to educate in schools and other educational organizations , which concluded none Farsi languages to be sacrificed by Chauvinistic Pan-Farsism .

Even after the Islamic Revolution of Iran ( 1979 ) in-spite-of articles 15 and 19 of country’s constitutional law to protect none Farsi languages , the government has not been able to support none Farsi languages in the country and Iran has become the largest grave-yard of none Farsi mother languages and dialects .

In accordance with the latest verifications and investigations , Iranian nation is facing the danger of extinction of about 130 languages and dialects out of 200 living languages and dialects of the country within next 50 years if immediate actions are not taken to reserve them in proper ways.

We therefore take the opportunity of forwarding our appeal to the UNESCO and Human Rights Organizations to help us with reservation of our mother language within humanitarian bounds and boundaries before it becomes humanitarian disaster.

On behalf of out of Iran Azerbaijanis

The Cultural Azerbaijani Organization of Berlin
Germany March 2, 2005

Dr. M. A. Farzane
Dr. Siddige Adalati
Dr. Reza Baraheni
Dr. Zia Sadrolasharfi

---

ايكينجي آناديلي قورولتايي­نا قاتيلانلارين بيانيه­سي

ايكينجي آناديلي قورولتايي­نا قاتيلانلارين بيانيه­سي

21 فوريه دونيا آناديلي عونوانيندا، چئشيدلي ندنلره گؤره آناديللري دگري و گرگي قدر حيمايت و موحافيظت اولونمايان بوتون اينسانلارا موبارك و اوميد وئريجي بير گوندور. ايران تاريخينده بئلنچي بير گونون عزيزلنمه­سيندن 2 ايل كئچديگينه باخماياراق، 50 ميليون جيواريندا ان ايلكين كولتورل حاقلاريندان -يعني آناديلينده يازماق، اوخوماق، اويرتيم و ائييتيم- محروم اولان اينسانين وارليغي، سبب اولدوكي بو گون هيزلا همين اينسانلارين حافيظه­سينه كئچيب، اونلاري گله­جگه -كي شوبهه­سيز گليب، چاتاجاق- اوميدوار ائتسين. ديل هر اينسانين كولتورل كيمليگي­نين ان اؤنملي فرقلنمه شاخيصه­سي عونوانيندا، تاريخ بويو او ديلده دانيشانلارا چوخ اؤنملي اولوب و بير عيده روشنفكرنمانين يالنيش فيكيرلرينه -كي ديل يالنيز ايلگي آراجيدير- باخماياراق، اؤز ايچينده بير ميلت و قومون تاريخ، فولكلور، عنعنه­لر و كولتورل فيكيرلرين يئرلشديرير. اونا گؤره دوننكي و بو گونكو ايستعمارچي­لار بير ميلت و قومون ايستيحاله­سي اوچون، ديلي اؤز باسقيلاري­نين اولويتينده قويور و موختليف يوللار ايله اؤزلليكله اوزون آشاغيدا گؤرمه (خود كمتربيني) قوراما (تصنعي و ساختگي) حيسسي ياراتماقلا ضيد بشري آماجلاري­نين داليسينجاديرلار.

ايران اؤلكه­سي تورك، فارس، عرب، كورد، بلوچ، گيلك، لر و . . . كيمي چئشيدلي ميلتلر و قوملاري -كي هر بيري­نين موستقيل و اؤزل آناديلي واردير- اولدوغو اوچون ميليونلار اينسانين جسمي، فكري و ذهني چاليشمالاري­نين عظمتلي و زنگين كولكسيونو كيمي­دير كي، تارخ بويو بو يئرلرده و هابئله قونشو يئرلرده ياشايبلار اما تأسفلر اولسون كي، آريايي و فارس ديل، كيمليك و تاريخي اساسيندا ايراندا يئني ميلت دوزلتمه ايستيقامتينده­كي غيرفارس ميلت و قوملارين كولتورل آسميلاسيونو اوزره پهلوي حوكومتي­نين شوونيستي سياستلري، ايران نوفوسونون 70 فايزيني اولوشدوران ميليونلار اينسانين ان ايلكين بشري حاقلاريندان محروم اولمالارينا ندن اولدو. ايران ايسلامي اينقلابي اوغور قازانديقدا، بو سياستلرين شيدتي و بعضي محدوديتلرين آز - چوخ آزالماسينا باخماياراق، هويت، منافع و امنيت اوزره دوزلن ذهنيت ايراندا آرديلاندي (ايدامه تاپدي) و آنا ياسانين 15، 19 و 48- جي اصللرينده نظرده اولان آزاجيق حاقلار دا اودنيلمه­دي. ياخين ايللرده كئچميش قوي-گؤتورلردن فايدالاناراق، ميلتلر و قوملارين كيمليكلرينه قاييدما دالغاسي، مدني يوللار اساسيندا ميلي و بين­الميللي يئني شرايط و فضا ياراديب كي، شوبهه­سيز اولكه سوروملولاريني چاليشه چاغيرير. بو يئني مدني رويكرد دانشگاهلي و ضياليلارين عظمتلي پوتانسيلي­نه داياناراق، شوونيستي شعارلارلا ياتيريلميش نسله، ميلي و قومي اويانيش زنگي­ني سسلنديرير و يوردون هر مقام، درجه و گئييمده اولان اينصافلي و آييق ويجدانلاريني - قوميت و ميليتلرينه باخماياراق- اوزو ايله يولداش ائدير.

بيز ايكنجي "دونيا آناديلي گونو" قورولتايي­نا قاتيلانلار، آناديلي مودافعه­چيسي اولان يوكسك روتبه­لي شهيدلره اؤزلليكله دگرلي بنگال شهيدلرينه احتيرام ائديب، آناديلي اعتيلاسي يولوندا چوخلو چتينليكلرله اوز- اوزه گلن بوتون اينسانلاردان تشكوروموزو بيلديريريك. هابئله يونسكو طرفيندن 21 فوريه دونيا آناديلي گونو سئچيلديگينه تشكور ائديب، تبريزده ايكينجي "دونيا آناديلي گونو" قورولتاين كئچيريلمه­سينين قاباغي آلينماسيندان اينزيجار ائديريك و بيرينجي"دونيا آناديلي گونو" قورولتاييندا مطرح اولان ايستكلره تاكيد ائدرك اعلام ائريريك كي:

1- آنا ياسانين 19-جو اصلينده ايراندا ياشايان بوتون اينسانلار، قوم و ميلتلر ديل و سويلارينا باخماياراق برابر سانيلديغي ايچين و هائبله كئچن ايللرده اونلارين ايجراسي اوچون اؤزلليكله كولتورل يؤنده اويغون بير آدديم آتيلماديغي اوچون، اؤلكه سوروملولاري اؤزلليكله مجليس نوماينده­لريندن ايران نوفوسونون 70 فاييزيني اولوشدوران غير فارس­لارين آناديللري­نين اؤيرتيمي و هابئله كولتورلري­نين قورونما و گوجلنمه­سي يؤنونده اويغون و عملي آدديملار آتماق ايسته­ييريك.

2- قومي كيمليك و كولتورلردن حيمايت ائتمك، سياسي، ايجتيماعي، ايقتيصادي و فرهنگي قورولوشدا نظره آلينمادان اولا بيلمه­ديگي ايچين، بيزجه بو مسئله غير موتمركيز موديريت سيستيمي اساسيندا مودرن قانونلاردا گتيريلمه­ليدير و اؤلكه­نين بو اساسدا ايداره­­سينه توجه ائديلمه­­ليدير.

3- ايسلامي اينقيلابدان قاباق و سونراكي ايللرده قوملار و ميلتلرين ياشايان بؤلگه، شهر و كندلرين چوخونون آدي غرضلي و يا ناآگاهانه سياستلر اساسيندا دگيشيليب­لر كي، اصلي آدلارينا قارتاريلماليديرلار.

4- "ديل حاقلاري اوزره جهاني اعلاميه" جهاني بير منشور عونوانيندا چوخ دگرلي و موتعالي نوكته­لر، مطلب­لر و ايستكلري واردير و اوندا گلن بوتون قونولار، اولوسلار­آراسي قبول اولونان بير منشور و ميثاقدير. اونا گؤره ايران ايسلام جومهوريتي­نين دوولتيندن ايستريريك همين اعلاميه­يه پايبند اولدوغونو اعلام ائديب و هابئله اونون موفادينين ايجراسي اوچون اوزون موتعهد بيلسين.

5- اؤلكه­نين عوايض، ماليات و يئرآلتي ثروتلري­نين 70-دن چوخ فاييزي غيرفارس ميلتلر و قوملار اولان بؤلگه­لردن تأمين اولدوغو اوچون، بو گليرلري يالنيز فارس ديل و كولتورونون ترويجي و گوجلنديرمه يؤنونده خرج ائتمك، ناعاديلانه و آلپ-آيدين تبعيض­دير كي، "ديل حاقلاري اوزره جهاني اعلاميه"نين 10-جو ماده­سي و هابئله اخلاقي و ديني اينانجلار اساسيندا قبول اولابيلمه­يندير. اونا گؤره دولتي ايمكانلارين اؤلكه­ده اولان بوتون ديللر و كولتورلرين قورونماسي، گئنيشلنمه­سي و هابئله گوجلنمه­سي يونونده اويغون و عاديلانه بؤلونمه­سين ايستيه­ييريك.

6- بعضي ايدعالارا باخماياراق، اؤلكه­نين غيرفارس ميلت و قوملاريندان اولان آتا­-آنالار اوشاقلارينا ميلي و قومي آد سئچمكدن محروم و ياخود چوخلو محدوديت و چتينليكلرله اوزبه­اوزدورلر. بيزجه بو مسئله اولوسلار­آراسي بوتون كونوانسيونلار، ديني احكام و بشري اخلاقيات و هابئله "ديل حاقلاري اوزره جهاني اعلاميه"نين 3-جو ماده­سي ايله موغاييردير و تئزليكله بو مسئله­يه سون قويولماليدير.

7- اؤتن ايللرده ميلتلر و قوملارا منسوب اولان آيدين فيكير، دانيشگاهلي و چوخلو قيشرلر اؤز ميلي، قومي و فرهنگي كيمليكلري­نين قورونما و گوجلنمه­سي يونونده دگرلي چاليشيقلار آپاريبلار اما تأسوفله چئشيدلي دامغالارلا - اؤزلليكله بؤلوجولوك، پان تركيسم و پان عربيسم- اوزبه­اوز اولوب، بير سيرا موجازاتلارا محكوم اولوبلار. اونا گوره بو ايدعالاري بوتونلوكله رد ائتمكله بئله، اولكه­ده ياشايان بوتون اينسانلارين برابرليگي اساسيندا بيرليك و قارداشليغين قورونماسينا تاكيد ائديب، اؤلكه سوروملولاريندان بئلنچي توققوشمالارا سون قويماق ايسته­ييريك.

8- جمهور باشقاني سئچكيلري­نين 9­جو دووره­سي گليب، چاتديقدا بعضي اونملي آديلار و يانداشلاري ميلتلر و قوملارين حاقلاري اوده­نيلمه­سي و ياخود بو ايستكلرين ضيدينه دانيشيب و موضعلرين بيلديريبلر. بو مسئله اؤزو اؤزلوگونده اؤلكه بالالاري­نين صداقتلي چاليشمالاري­نين سونوجا چاتما و هابئله اونلارين ايستكلري­نين حقانيتي­نين گؤستريجي­سيدير، ايناجينداييق. اونا گؤره بو فورصتي غنيمت سايماقلا بئله حؤرمتلي آديلار و يانداشلارينا اعلام ائديريك كي، ميلت و قوملارين حاقلي ايستكلري خوصوصوندا عملي برنامه اورتايا قويماميش و علني تعهودنامه ايمضالانماميش، اونلاردان حيمايت اومماق فايداسيزدير و بيز كيمسه­يه قوتسال دگرلريميزدن سو ايستيفاده ائتمگه ايجازه وئرمه­يه­جه­ييك.

13/12/83
تهران- ايران علم و صنعت بيلي­يوردو
ايكيجي آناديلي قورولتايينا قاتيلانلار

---

بيانيه پاياني شرکت کنندگان در دومين کنگره بزرگداشت زبان مادري

بيانيه پاياني شرکت کنندگان در دومين کنگره بزرگداشت زبان مادري

21 فوريه به عنوان روز جهاني زبان مادري روز بسيار مبارک و اميدوار کننده براي تمامي انسانهايي است که به دلايل مختلف، زبان مادري­ شان آنچنان که بايسته و شايسته است مورد حمايت، تکريم و محافظت قرار نمي­گيرد. اگرچه از گراميداشت چنين روزي در تاريخ ايران بيش از دو سال نمي­گذرد، ولي وجود حدود 50 ميليون انسان محروم از کمترين و ابتدايي­ترين حقوق فرهنگي بشري يعني خواندن، نوشتن، آموزش و پرورش به زبان مادري، سبب گشت تا اين روز به سرعت در حافظه اين انسانهاي محروم نقش بندد و آنان را به آينده­اي که بي­شک از راه خواهد رسيد، اميدوار سازد. زبان به عنوان مهمترين شاخصه تمييز هويت فرهنگي هر انسان، در طول تاريخ براي متکلمان آن حائز اهميت فراوان بوده است و علي­رغم برخي پندارهاي غلط عده­اي روشنفکرنما که آن را صرفاً وسيله­اي ارتباطي مي­دانند، در بطن خود تاريخ، فولکولور، آداب و رسوم و انديشه­هاي ذهني، فکري و فرهنگي يک ملت و قوم را بهمراه دارد. از اينروست که استعمارگران ديروز و امروز براي استحاله يک ملت و قوم، زبان را در اولويت يورشهاي خود قرار مي­دهند و به طرق مختلف، بويژه با ايجاد تصنعي و ساختگي حس خود کمتربيني، اهداف ضد بشري خود را دنبال مي­کنند.

کشور ايران با داشتن ملل و اقوام متعدد همچون ترک، فارس، عرب، کرد، بلوچ، گيلک، لر و ... که هر يک داراي زبان مادري مستقل و ويژه­اي هستند، بسان کلکسيوني غني و عظيم از تلاش جسمي، فکري و ذهني ميليونها انساني است که در طول تاريخ در اين سرزمين و سرزمينهاي مجاور سکني گزيده­اند. اما متأسفانه، سياستهاي شوونيستي حکومت پهلوي مبني بر آسميلاسيون فرهنگي ملل و اقوام غير فارس در راستاي ملت­سازي نوين ايراني براساس زبان، هويت و تاريخ فارسي و آريايي، سبب گشت تا ميليونها انسان که حدود هفتاد درصد جمعيت ايران را تشکيل مي­دهند، از ابتدايي­ترين حقوق بشري محروم بمانند. اگرچه با پيروزي انقلاب اسلامي ايران کم­ و بيش از شدت اين سياستها و محدوديتهاي ايجاد شده کاسته گرديد، وليکن ذهنيت ايجاد شده از هويت، منافع و امنيت در ايران ادامه يافت و کمترين حقوق اعطاء شده در اصول 15، 19 و 48 قانون اساسي نيز به اجرا در نيامد. در سالهاي اخير موج جديد هويت­خواهي ملل و اقوام با بهره­گيري از تجربيات گذشته، فضا و شرايط نوين ملي و بين­المللي بر اساس روشهاي مدني پديد آمده است که بي­شک حاکمان و مسئولان کشور را به چالش فراخوانده است. اين رويکرد مدني نوين، با تکيه بر پتانسيل عظيم دانشگاهي و روشنفکري، زنگ بيداري ملي و قومي را براي نسل خفته با شعارهاي شوونيستي به صدا در آورده و وجدانهاي منصف و بيدار اين سرزمين را در هر پست و مقام و لباسي، فارغ از قوميت و مليت خاص، با خود همراه کرده است.

ما شرکت کننده­گان در دومين کنگره گراميداشت «روز جهاني زبان مادري» ضمن عرض احترام به مقام شامخ شهداي والا مقام مدافع زبان مادري بويژه شهداي گرانقدر بنگالي و تقدير و تشکر از کليه کساني که در راه اعتلاي زبان مادري متحمل سختيها و مشقتها گشته­اند و همچنين با تشکر از اعلام 21 فوريه به عنوان روز جهاني زبان مادري از سوي سازمان علمي، آموزشي و فرهنگي سازمان ملل متحد (يونسکو)، و ضمن انزجار از ممانعت بعمل آمده در برگزاري دومين کنگره گراميداشت روز جهاني زبان مادري در تبريز، با تأکيد بر خواسته­هاي مطرح شده در اولين کنگره گراميداشت روز جهاني زبان مادري اعلام مي­داريم:

1- با توجه به اينکه در نص صريح اصل نوزدهم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران برابري تمام انسانها، اقوام و ملل ساکن در ايران فارغ از زبان و نژاد مورد تأکيد قرار گرفته است و در طول سالهاي گذشته گام عملي مناسبي در راستاي به اجرا در آوردن آنها بويژه در بعد فرهنگي برداشته نشده است، از مسئولان کشور بويژه نمايندگان مجلس مي­خواهيم گامهاي عملي مناسبي براي تدريس و آموزش به زبانهاي مادري حدود 70 درصد جمعيت غير فارس ايران و حفظ و تقويت فرهنگ آنها بردارند.

2- از آنجا که حمايت از فرهنگها و هويتهاي قومي نمي­تواند بدون لحاظ اين مسئله در ساختار سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي باشد، از ديدگاه ما بايد اين مسئله بصورت قانونهاي مدون بر اساس سيستم مديريتي غيرمتمرکز در آمده و اداره کشور بر اين اساس مورد توجه قرار گيرد.

3- در سالهاي قبل و بعد از انقلاب اسلامي بسياري از نامهاي مناطق، شهرها و روستاهاي محل سکونت اقوام و ملل بر اساس سياستهاي مغرضانه يا ناآگاهانه تغيير يافته­اند که بايد به نامهاي اصلي خود برگردانده شوند.

4- «اعلاميه جهاني حقوق زباني» به عنوان يک منشور جهاني داراي نکات، مطالب و خواسته­هاي بسيار ارزشمند و متعالي است که همه موارد مندرج در آن به عنوان يک منشور و ميثاق بين­المللي مورد قبول مي­باشد. از اينرو از دولت جمهوري اسلامي ايران مي­خواهيم پايبندي خود را به اين اعلاميه اعلام داشته و خود را متعهد به اجراي مفاد آن نمايد.

5- از آنجا که بيش از هفتاد درصد عوارض، مالياتها و ثروتهاي زيرزميني اين کشور از مناطق سکونت اقوام و ملل غير فارس تأمين مي­شود، خرج اين درآمدها فقط در جهت ترويج و تقويت زبان و فرهنگ فارسي، تبعيض آشکار و ناعادلانه­اي است که مطابق ماده 10 «اعلاميه جهاني حقوق زباني» و آموزه­هاي اخلاقي و ديني غير قابل قبول مي­باشد. از اينرو خواستار توزيع مناسب و عادلانه امکانات دولتي در جهت حفظ، گسترش و تقوين تمام زبانها و فرهنگهای کشور هستيم.

6- علي­رغم ادعاهاي موجود، پدران و مادران اقوام و ملل غير فارس اين کشور از آزادي انتخاب اسامي ملي و قومي براي نوزادان خود به زبان مادري خويش محروم بوده و يا دچار مشقتها و محدوديتهاي فراوان هستند. از ديدگاه ما اين مسئله در مغايرت با تمامي کنوانسيونهاي بين­المللي، احکام ديني و اخلاق بشري و ماده سوم «اعلاميه جهاني حقوق زباني» بوده و غير قابل قبول مي­باشد و بايد هرچه سريعتر به اين مسئله پايان داده شود.

7- در سالهاي گذشته روشنفکران، دانشگاهيان و بسياري از آحاد مردم منتسب به اقوام و ملل تلاشهاي ارزشمندي براي حفظ، تقويت و دفاع از هويت ملي، قومي و فرهنگي خود برداشته­اند که متأسفانه با انگ­زنيهاي مختلف بويژه «تجزيه طلب»، «پان ترکيسم»، «پان عربيسم» روبرو شده و به مجازاتهايي محکوم گشته­اند. از اينرو، ضمن رد تمامي اين ادعاها و با تأکيد بر حفظ وحدت و برادري بر اساس برابري تمام انسانهاي اين کشور، از مسئولان مي­خواهيم بر اين نوع برخوردها پايان بخشند.

8- از آنجا که در آستانه انتخابات رياست جمهوري دوره نهم تعدادي از کانديداهاي مهم و طرفدارانشان در راستاي اعطاي حقوق اقوام و ملل و يا بر عليه اين خواسته­ها سخنراني و اعلام موضع نموده­اند، بر اين باوريم که اين مسئله به خودي نشانگر به نتيجه رسيدن تلاشهاي صادقانه فرزندان اين کشور و حقانيت خواسته­هاي آنهاست. از اينرو ضمن مغتنم شمردن اين فرصت، به کانديداهاي محترم و طرفداران آنها اعلام مي­داريم بدون ارائه برنامه­اي عملي و امضاي تعهدنامه علني در خصوص خواسته­هاي به حق ملل و اقوام انتظار حمايت از آنها بي­مورد و بي­فايده است و به هيچ وجه اجازه سوء­استفاده از ارزشهاي مقدس خود را به هيچ کس نخواهيم داد.

13/12/83
تهران- دانشگاه علم و صنعت ايران
شرکت کنندگان در دومين کنگره بزرگداشت زبان مادري

---