بيانيه پاياني شرکت کنندگان در دومين کنگره بزرگداشت زبان مادري

بيانيه پاياني شرکت کنندگان در دومين کنگره بزرگداشت زبان مادري

21 فوريه به عنوان روز جهاني زبان مادري روز بسيار مبارک و اميدوار کننده براي تمامي انسانهايي است که به دلايل مختلف، زبان مادري­ شان آنچنان که بايسته و شايسته است مورد حمايت، تکريم و محافظت قرار نمي­گيرد. اگرچه از گراميداشت چنين روزي در تاريخ ايران بيش از دو سال نمي­گذرد، ولي وجود حدود 50 ميليون انسان محروم از کمترين و ابتدايي­ترين حقوق فرهنگي بشري يعني خواندن، نوشتن، آموزش و پرورش به زبان مادري، سبب گشت تا اين روز به سرعت در حافظه اين انسانهاي محروم نقش بندد و آنان را به آينده­اي که بي­شک از راه خواهد رسيد، اميدوار سازد. زبان به عنوان مهمترين شاخصه تمييز هويت فرهنگي هر انسان، در طول تاريخ براي متکلمان آن حائز اهميت فراوان بوده است و علي­رغم برخي پندارهاي غلط عده­اي روشنفکرنما که آن را صرفاً وسيله­اي ارتباطي مي­دانند، در بطن خود تاريخ، فولکولور، آداب و رسوم و انديشه­هاي ذهني، فکري و فرهنگي يک ملت و قوم را بهمراه دارد. از اينروست که استعمارگران ديروز و امروز براي استحاله يک ملت و قوم، زبان را در اولويت يورشهاي خود قرار مي­دهند و به طرق مختلف، بويژه با ايجاد تصنعي و ساختگي حس خود کمتربيني، اهداف ضد بشري خود را دنبال مي­کنند.

کشور ايران با داشتن ملل و اقوام متعدد همچون ترک، فارس، عرب، کرد، بلوچ، گيلک، لر و ... که هر يک داراي زبان مادري مستقل و ويژه­اي هستند، بسان کلکسيوني غني و عظيم از تلاش جسمي، فکري و ذهني ميليونها انساني است که در طول تاريخ در اين سرزمين و سرزمينهاي مجاور سکني گزيده­اند. اما متأسفانه، سياستهاي شوونيستي حکومت پهلوي مبني بر آسميلاسيون فرهنگي ملل و اقوام غير فارس در راستاي ملت­سازي نوين ايراني براساس زبان، هويت و تاريخ فارسي و آريايي، سبب گشت تا ميليونها انسان که حدود هفتاد درصد جمعيت ايران را تشکيل مي­دهند، از ابتدايي­ترين حقوق بشري محروم بمانند. اگرچه با پيروزي انقلاب اسلامي ايران کم­ و بيش از شدت اين سياستها و محدوديتهاي ايجاد شده کاسته گرديد، وليکن ذهنيت ايجاد شده از هويت، منافع و امنيت در ايران ادامه يافت و کمترين حقوق اعطاء شده در اصول 15، 19 و 48 قانون اساسي نيز به اجرا در نيامد. در سالهاي اخير موج جديد هويت­خواهي ملل و اقوام با بهره­گيري از تجربيات گذشته، فضا و شرايط نوين ملي و بين­المللي بر اساس روشهاي مدني پديد آمده است که بي­شک حاکمان و مسئولان کشور را به چالش فراخوانده است. اين رويکرد مدني نوين، با تکيه بر پتانسيل عظيم دانشگاهي و روشنفکري، زنگ بيداري ملي و قومي را براي نسل خفته با شعارهاي شوونيستي به صدا در آورده و وجدانهاي منصف و بيدار اين سرزمين را در هر پست و مقام و لباسي، فارغ از قوميت و مليت خاص، با خود همراه کرده است.

ما شرکت کننده­گان در دومين کنگره گراميداشت «روز جهاني زبان مادري» ضمن عرض احترام به مقام شامخ شهداي والا مقام مدافع زبان مادري بويژه شهداي گرانقدر بنگالي و تقدير و تشکر از کليه کساني که در راه اعتلاي زبان مادري متحمل سختيها و مشقتها گشته­اند و همچنين با تشکر از اعلام 21 فوريه به عنوان روز جهاني زبان مادري از سوي سازمان علمي، آموزشي و فرهنگي سازمان ملل متحد (يونسکو)، و ضمن انزجار از ممانعت بعمل آمده در برگزاري دومين کنگره گراميداشت روز جهاني زبان مادري در تبريز، با تأکيد بر خواسته­هاي مطرح شده در اولين کنگره گراميداشت روز جهاني زبان مادري اعلام مي­داريم:

1- با توجه به اينکه در نص صريح اصل نوزدهم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران برابري تمام انسانها، اقوام و ملل ساکن در ايران فارغ از زبان و نژاد مورد تأکيد قرار گرفته است و در طول سالهاي گذشته گام عملي مناسبي در راستاي به اجرا در آوردن آنها بويژه در بعد فرهنگي برداشته نشده است، از مسئولان کشور بويژه نمايندگان مجلس مي­خواهيم گامهاي عملي مناسبي براي تدريس و آموزش به زبانهاي مادري حدود 70 درصد جمعيت غير فارس ايران و حفظ و تقويت فرهنگ آنها بردارند.

2- از آنجا که حمايت از فرهنگها و هويتهاي قومي نمي­تواند بدون لحاظ اين مسئله در ساختار سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي باشد، از ديدگاه ما بايد اين مسئله بصورت قانونهاي مدون بر اساس سيستم مديريتي غيرمتمرکز در آمده و اداره کشور بر اين اساس مورد توجه قرار گيرد.

3- در سالهاي قبل و بعد از انقلاب اسلامي بسياري از نامهاي مناطق، شهرها و روستاهاي محل سکونت اقوام و ملل بر اساس سياستهاي مغرضانه يا ناآگاهانه تغيير يافته­اند که بايد به نامهاي اصلي خود برگردانده شوند.

4- «اعلاميه جهاني حقوق زباني» به عنوان يک منشور جهاني داراي نکات، مطالب و خواسته­هاي بسيار ارزشمند و متعالي است که همه موارد مندرج در آن به عنوان يک منشور و ميثاق بين­المللي مورد قبول مي­باشد. از اينرو از دولت جمهوري اسلامي ايران مي­خواهيم پايبندي خود را به اين اعلاميه اعلام داشته و خود را متعهد به اجراي مفاد آن نمايد.

5- از آنجا که بيش از هفتاد درصد عوارض، مالياتها و ثروتهاي زيرزميني اين کشور از مناطق سکونت اقوام و ملل غير فارس تأمين مي­شود، خرج اين درآمدها فقط در جهت ترويج و تقويت زبان و فرهنگ فارسي، تبعيض آشکار و ناعادلانه­اي است که مطابق ماده 10 «اعلاميه جهاني حقوق زباني» و آموزه­هاي اخلاقي و ديني غير قابل قبول مي­باشد. از اينرو خواستار توزيع مناسب و عادلانه امکانات دولتي در جهت حفظ، گسترش و تقوين تمام زبانها و فرهنگهای کشور هستيم.

6- علي­رغم ادعاهاي موجود، پدران و مادران اقوام و ملل غير فارس اين کشور از آزادي انتخاب اسامي ملي و قومي براي نوزادان خود به زبان مادري خويش محروم بوده و يا دچار مشقتها و محدوديتهاي فراوان هستند. از ديدگاه ما اين مسئله در مغايرت با تمامي کنوانسيونهاي بين­المللي، احکام ديني و اخلاق بشري و ماده سوم «اعلاميه جهاني حقوق زباني» بوده و غير قابل قبول مي­باشد و بايد هرچه سريعتر به اين مسئله پايان داده شود.

7- در سالهاي گذشته روشنفکران، دانشگاهيان و بسياري از آحاد مردم منتسب به اقوام و ملل تلاشهاي ارزشمندي براي حفظ، تقويت و دفاع از هويت ملي، قومي و فرهنگي خود برداشته­اند که متأسفانه با انگ­زنيهاي مختلف بويژه «تجزيه طلب»، «پان ترکيسم»، «پان عربيسم» روبرو شده و به مجازاتهايي محکوم گشته­اند. از اينرو، ضمن رد تمامي اين ادعاها و با تأکيد بر حفظ وحدت و برادري بر اساس برابري تمام انسانهاي اين کشور، از مسئولان مي­خواهيم بر اين نوع برخوردها پايان بخشند.

8- از آنجا که در آستانه انتخابات رياست جمهوري دوره نهم تعدادي از کانديداهاي مهم و طرفدارانشان در راستاي اعطاي حقوق اقوام و ملل و يا بر عليه اين خواسته­ها سخنراني و اعلام موضع نموده­اند، بر اين باوريم که اين مسئله به خودي نشانگر به نتيجه رسيدن تلاشهاي صادقانه فرزندان اين کشور و حقانيت خواسته­هاي آنهاست. از اينرو ضمن مغتنم شمردن اين فرصت، به کانديداهاي محترم و طرفداران آنها اعلام مي­داريم بدون ارائه برنامه­اي عملي و امضاي تعهدنامه علني در خصوص خواسته­هاي به حق ملل و اقوام انتظار حمايت از آنها بي­مورد و بي­فايده است و به هيچ وجه اجازه سوء­استفاده از ارزشهاي مقدس خود را به هيچ کس نخواهيم داد.

13/12/83
تهران- دانشگاه علم و صنعت ايران
شرکت کنندگان در دومين کنگره بزرگداشت زبان مادري

---